«احمد صالحی» کارشناس اقتصادی و ارزی در گفت و گو با پایگاه خبری تحلیلی «تحریریه» در خصوص فشارهای بانک مرکزی بر صادرکنندگان در موضوع رفع تعهدات ارزی و آثار سوی ارز چند نرخی بر صادرات گفت: متاسفانه اقتصاد کشور در همه حوزه ها از جمله صادرات از آفت های ارز چند نرخی در امان نمانده است. هنگامی که بانک مرکزی صادرات کشور را به رفع تعهد ارزی متصل کرده و تفاوت نرخ ارز بازار آزاد با ارز دولتی مبلغ قابل توجهی است بدین معناست که افت صادرات قطعی است.

وی در این باره خاطر نشان کرد: با اینکه سیاست گذار تاکید دارد در راستای حمایت از صادرات به سمت حمایت از محصول نهایی رفته یعنی صادرکنندگانی که ارزش افزوده بیشتری برای کشور خلق کنند تحت حمایت های متنوع و بیشتری قرار می گیرند، اما وجود ارز چند نرخی و چالش های رفع تعهد و نحوه بازگشت ارز، سیاست حمایت از صادرات کالای با ارزش افزوده را در حاشیه قرار داده و بعضا خنثی کرده است.

صالحی در این باره با ذکر مثالی گفت: به عنوان مثال صادر کننده نفت خام یا شمش فولاد یا هر گونه مواد خامی حتما باید ارز را در مرکز مبادله با نرخ مشخص رفع تعهد کند اگر صادر کننده شمش فولاد را به ورق فولادی و به یخچال فریزر تبدیل کند فقط اجازه می دهند در برابر صادرات با سایر روش های بخشنامه ایی منجمله واردات در برابر صادرات، بازار دوم، طلا و ... رفع تعهد ارزی کند.

احمد صالحی افزود: ارز چند نرخی میل صادر کننده برای صادرات کالا چه مواد خام چه کالای ساخته شده را بسیار کاهش داده است زیرا در هر صورت باید ارز را با نرخ دولتی به بانک مرکزی بدهد لذا انگیزه ای برای کار کردن و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در صادرات باقی نمانده است.

کارشناس اقتصادی و ارزی تصریح نمود: با اینکه هدف سیاست گذار ایجاد ارزش افزوده بیشتر و صادرات محصولات ساخته شده بوده اما وجود ارز چند نرخی حائل شده و مانع از آن می شود که صادر کننده میل و رغبت بیشتری برای تولید و صادرات کالای با ارزش افزوده بیشتر داشته باشد.

وی در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: وقتی صادر کننده می داند در نهایت تحت فشار بانک مرکزی و دولت ناچاراست ارز خود را با نرخ های پایین و در شرایط نوسانی اقتصاد ایران عرضه کند تلاشی برای ایجاد ارزش افزوده از طریق ساخت کالای نهایی رقابتی با کیفیت نمی کند بنابراین کار فقط در حد صادرات باقی می ماند بدون اینکه به برندسازی و باز کردن جای پای ایران در بازار کشورهای همسایه و رقبا کمترین فکری شود.